O pensjach burmistrzów, prezydentów i wójtów oraz dietach radnych decydują co prawda sami radni. Muszą jednak trzymać się obowiązujących przepisów i limitów. Bazują na prawie, które weszło w życie w 2021 roku i reguluje ono wysokość wynagrodzeń w samorządach 

Zgodnie z przepisami wysokość diety radnego nie może przekroczyć w ciągu miesiąca łącznie 2,4-krotności kwoty bazowej wskazanej w ustawie budżetowej. W tym roku jest to 1789,42 zł. 

Oznacza to, że radny gminy może co miesiąc otrzymać na rękę maksymalnie 4294,61 zł.

Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w Polsce według danych za styczeń 2024 wyniosło 7768 zł brutto, czyli mniej więcej 5600 zł netto.

Warto pamiętać, że dieta radnych uzależniona jest także od wielkości gminy. W gminie powyżej 100 tysięcy mieszkańców maksymalna wysokość diety to wspomniane wcześniej 4294,61 zł miesięcznie.

W gminie od 15 tys. do 100 tys. mieszkańców jest to 75 proc. maksymalnej wysokości diety, czyli 3220,96 zł. W najmniejszych samorządach to 2147,31 zł, czyli 50 proc. maksymalnej wysokości diety.

Jeśli chodzi o diety radnych powiatowych, to system funkcjonuje podobnie, aczkolwiek inne stawki. Zgodnie z przepisami prawa, radny powiatowy może otrzymać od 3006,23 zł w najmniejszych samorządach do 4294,61 zł w największych. W przypadku sejmików wojewódzkich liczba mieszkańców nie ma znaczenia. Oznacza to, że radny wojewódzki otrzymuje maksymalną stawkę – 4294,61 zł.

Co warto podkreślić, zgodnie z przepisami, diety oraz zwroty kosztów za czynności służbowe są nieopodatkowane. Ale tylko do wysokości nieprzekraczającej 3000 zł miesięcznie.

W przypadku wójtów, burmistrzów i prezydentów, system przeliczania wysokości pensji jest podobny do tego, który odnosi się do radnych, ale już kwotę bazową mnoży się przez inne wartości. Maksymalnie to jej 11,2-krotność. 

W praktyce oznacza to, że maksymalne wynagrodzenie dla prezydentów, wójtów i burmistrzów w 2024 roku wynosi 20 041,50 zł. I nie może być niższe niż 16 033,20 zł.